Όλυμπος
ΟΛΥΜΠΟΣ
Το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Ο Όλυμπος βρίσκεται στα σύνορα Μακεδονίας-Θεσσαλίας στα όρια των Νομών Πιερίας και Λάρισας. Ο Μύτικας είναι η υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.918 μέτρα. Η συνολική έκταση του Ολύμπου ανέρχεται στα 500 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η έκταση του είναι κυκλική με μέση διάμετρο 25 χιλιόμετρα περίπου και περίμετρο γύρω στα 80 χιλιόμετρα. Ένα μεγάλος μέρος του Ολύμπου
έχει ανακυρηχθεί Εθνικός Δρυμός το 1938, με την έκτασή του ναι είναι 238.411 στρέμματα με κύριο πυρήνα 40.000 στρεμμάτων.
Ετυμολογία
Για την ετυμολογία της ορεωνυμίας «Όλυμπος» έχουν εκφραστεί διάφορες εκδοχές όπως ουρανός, λαμπρός, ψηλός, βράχος και πολλές άλλες. Κατά μία εκδοχή, η λέξη Όλυμπος είναι προελληνικό τοπωνύμιο αγνώστου ετύμου, του οποίου η αρχική σημασία θα πρέπει να ήταν απλά «βουνό».
Μυθολογία
Το ιδιόμορφο σχήμα του Ολύμπου με την πανέμορφη και ευμετάβλητη γοητεία της φύσης του, οι ψηλές κορυφές του οδήγησαν τον προϊστορικό άνθρωπο να κατοικήσει στους πρόποδές του, όπου η αρχαιολογική σκαπάνη αποκαλύπτει σήμερα ευρήματα από οικισμούς της εποχής του σιδήρου. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι της περιοχής δημιούργησαν τους θρύλους που αργότερα θα δώσουν τους θεούς των αρχαίων Ελλήνων.
Οι Θεοί κατοικούσαν στα φαράγγια – στις πτυχές του Ολύμπου όπως τα αποκαλεί ο Όμηρος – όπου βρίσκονται και τα παλάτια τους. Το Πάνθεον (o σημερινός Μύτικας), είναι το σημείο των συναντήσεων τους . Ο θρόνος του Δία (το σημερινό Στεφάνι), φιλοξενεί μόνο τον αρχηγό των θεών, το Δία. Από εκεί εξαπολύει τους κεραυνούς του, δείχνοντας έτσι τη «θεϊκήν του μήνιν». Ο Όλυμπος στην Ιλιάδα ονομάζεται μέγας, μακρύς, αιγλήεις (δηλ. λαμπρός), πολύδενδρος.
Ιστορία
Στους πρόποδες του Ολύμπου, 5 χλμ. από τη θάλασσα, βρίσκεται το Δίον, ιερή πόλη των Μακεδόνων αφιερωμένη στο Δία και στους υπόλοιπους Θεούς. Το μέγιστο της ακμή του τοποθετείται ανάμεσα στον 5ο π.Χ. και τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Οι ανασκαφές άρχισαν το 1928 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, αποκάλυψαν πλούσια ευρήματα της μακεδονικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, που βρίσκονται στο μουσείο του Δίου. Άλλες δύο αρχαίες πόλεις στην περιοχή του Ολύμπου, η Πίμπλεια και τα Λείβηθρα, σχετίζονται με το μύθο του Ορφέα και τα ορφικά μυστήρια. Αλλά και αργότερα η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το βουνό υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών. Στα νεώτερα χρόνια, μετά το 1900, έδρασαν εδώ ληστές. Κατά την εισβολή των Γερμανών το 1941 ο ελληνικός στρατός μαζί με μονάδες Νεοζηλανδών και Αυστραλών έδωσε υποχωρώντας σημαντικές μάχες. Αμέσως μετά φώλιασε εδώ η Εθνική Αντίσταση.
Ολόκληρος ο Όλυμπος κηρύχθηκε αρχαιολογικός και ιστορικός χώρος προκειμένου να διαφυλαχθεί η μνημειακή και ιστορική του όψη.
